Οι γιορτές μέσα στον μήνα Σεπτέμβριο
Ο Σεπτέμβριος κατά το ρωμαϊκό ημερολόγιο υπήρξε ο έβδομος μήνας από τους δέκα του χρόνου, καθώς ο πρώτος μήνας ήταν ο Μάρτιος.
ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ;
Ο Σεπτέμβριος κατά το ρωμαϊκό ημερολόγιο υπήρξε ο έβδομος μήνας από τους δέκα του χρόνου, καθώς ο πρώτος μήνας ήταν ο Μάρτιος.
Όταν έγινε η αλλαγή σε Ιουλιανό ημερολόγιο, με την πρόσθεση του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου έγινε ένατος μήνας αλλά διατήρησε το όνομα του. Επίσης απόκτησε και μια επιπλέον ημέρα καθώς στην αρχή είχε 29 ημέρες.
Από τον 4ο αιώνα ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους καθώς ήταν «αρχή της ινδίκτου», της περιόδου δηλαδή για τον προσδιορισμό του ετήσιου ποσού που έπρεπε να καταβάλλουν οι Ρωμαίοι πολίτες ως φόρο.
Γι’ αυτό, σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας η 31η Αυγούστου ονομάζεται «κλειδοχρονιά» επειδή «κλειδώνει» (τελειώνει) ο προηγούμενος χρόνος, ενώ η 1η Σεπτεμβρίου ονομάζεται «αρχιχρονιά».
Στην λαογραφία ο μήνας Σεπτέμβριος
Σταυριάτης ή Σταυρίτης, λόγω της γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα.
Ο Σεπτέμβρης επίσης αποτελούσε σταθμό τερματισμού μακρινών ταξιδιών για τους ναυτικούς:
«Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε».
Στις γιορτή στις 14 του Σεπτέμβρη η εκκλησία μοιράζει στους πιστούς βασιλικό καθώς κατά την παράδοση στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το φυτό αυτό που λέγεται και σταυρολούλουδο.
Τρυγομηνάς ή Τρυγητής, καθώς είναι η εποχή του τρύγου, της εποχής δηλαδή της συγκομιδής των σταφυλιών είτε προς βρώση είτε παραγωγή κρασιού.
Ορτυκολόγος, λόγω του περάσματος των ορτυκιών που αποδημούν.
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ
Την 1η Σεπτεμβρίου που είναι η γιορτή του αγίου Συμεών του Στυλίτη οι έγκυες γυναίκες απείχαν από κάθε εργασία, για να μην γεννηθεί το παιδί τους με το σημάδι του αγίου (Συμεών > σημαδεύω).
Στην Κω το βράδυ της 31ης Αυγούστου αφήνουν κάτω από τα άστρα ένα καρπούζι, ένα ρόδι, ένα κυδώνι, ένα τσαμπί σταφύλι και σκόρδο με τα οποία αντικαθιστούν αυτά της προηγούμενης χρονιάς που τα φύλαγαν στο εικονοστάσι.
Το πρωί της Αρχιχρονιάς δηλ. την 1 Σεπτεμβρίου κατεβαίνουν στην παραλία, πριν βγει ο ήλιος, γυναίκες και παιδιά με τους περσινούς καρπούς τους «αστρονομημένους» όπως τους ονομάζουν, τους πετάνε στη θάλασσα μετά βουτάνε στη θάλασσα και τους νέους καρπούς για να τους πάρουν στο σπίτι όπου θα παραμείνουν στο εικονοστάσι για ένα χρόνο μέχρι να αντικατασταθούν από τους νέους ξανά την 1η Σεπτέμβρη.
Πιστεύοντας ότι αυτή η διαδικασία θα φέρει αφθονία στο σπιτικό τους την καινούργια χρονιά.
Παρόμοια έθιμα με τους καρπούς που ευλογεί η αρχιχρονιά υπάρχουν και σε άλλα μέρη της χώρας μας.